Izvor: FoNet, Kossev

Savetnik Stejt departmenta Derek Šole i specijalni izaslanika SAD za Zapadni Balkan Gabrijel Eskobar u tekstu, koji objavljuje Kossev, navode da se "izričito protive" stvaranju bilo kakvog entiteta koji bi ličio na Republiku Srpsku u Bosni i Hercegovini.

Međunarodna zajednica ne nastoji da nametne rešenje. Umesto toga, od Kosova tražimo da pruži svoju viziju Zajednice i voljni smo da pružimo ekspertizu i političku podršku kako bismo osigurali da ona funkcioniše u najboljem interesu za sve stanovnike Kosova, navodi se u tekstu Šolea i Eskobara.

Uopšteno govoreći, ona bi bila struktura za opštine sa većinskim etničkim srpskim stanovništvom koja bi koordinisala pitanja i usluge kao što su obrazovanje, zdravstvena zaštita, urbano i ruralno planiranje i lokalni ekonomski razvoj - drugim rečima, funkcije za koje su sve opštine na Kosovu odgovorne.

To je način da se poboljša svakodnevni život ljudi, stvara poverenje između etničkih Srba i centralne vlade, obezbedi veća povezanost između severa i ostatka zemlje i stvori mehanizam za potpunije učešće Srba u građanskom životu Kosova, navode američke diplomate.

Jednako važno, sprovođenje Sporazuma o ZSO je neispunjena pravno obavezujuća međunarodna obaveza koja zahteva delovanje Kosova, Srbije i EU, a tu je i dalje posvećenost SAD u pružanju podrške dijalogu koji se vodi uz podršku EU.

Šole i Eskobar podsećaju da je specijalni predstavnik EU Miroslav Lajčak istakao da postoji 14 sličnih aranžmana unutar EU, od kojih nijedan ne krši evropske sisteme efektivne vlade.

Kosovo u okviru dijaloga koji se vodi uz podršku EU može da odbaci opcije koje ugrožavaju njegovu pravnu strukturu, ali ne može da odbija da ispuni svoje obaveze, ukazali su Šole i Eskobar.

Oni dodaju da SAD, kao zemlja koja najviše u svetu podržava Kosovo, posvećene su tome da pruže podršku narodu Kosova kako bi se osiguralo da se ne podriva njegova ustavna i pravna struktura.

Kako bi Asocijacija/Zajednica opština sa većinski srpskim stanovništvom izgledala? Opštine sa zajedničkim interesima, jezikom i kulturom mogle bi kroz ekonomiju obima i razmenu najboljih praksi da zajedno efektivnije rade na rešavanju zajedničkih izazova u pružanju javnih usluga.

Na primer, opštine bi mogle da izrade nastavni plan i program na srpskom jeziku za lokalne škole u nekoliko opština umesto da rade u vakuumu i dupliraju napore.

Šta Asocijacija/Zajednica opština sa većinskim srpskim stanovništvom ne bi trebalo da bude? Ona neće biti novi dodatni nivo vlasti uz izvršnu i zakonodavnu vlast kosovske vlade.

Opštine sarađuju u kolektivnom sprovođenju ovlašćenja u okviru legitimnih kosovskih institucija i struktura. Omogućavanje određenim opštinama da efektivnije vrše ovlašćenja koje već imaju, eliminisalo bi potrebu građana Kosova da traže usluge od nelegalnih paralelnih struktura - što mnogi sada i rade - i obezbedila bi se transparentnost i zakonitost nove strukture prema i u skladu sa kosovskim zakonima.

Svaka podrška i pomoć koju bi Srbija pružala zajednici kosovskih Srba morala bi da bude transparentna i da prolazi kroz ove legitimne, odnosno zvanično dopuštene kanale, dodaju diplomate.

Takođe je važno napomenuti da Asocijacija/Zajednica opština sa većinskim srpskim stanovništvom neće biti monoetnička, jer bi to bile opštine sa većinskim srpskim stanovništvom u kojima ne žive samo etnički Srbi, već i druge etničke grupe, Albanci, Bošnjaci i drugi, čija prava takođe moraju biti osigurana i zaštićena.

Osiguravanje da Asocijacija/Zajednica ostane otvorena za sve etničke grupe i bude unutar strukture kosovskog pravnog okvira bile su glavne zabrinutosti Ustavnog suda Kosova koji je pozvao da se prvobitni predlog ne odbaci, već prilagodi i ponovio je obavezu osnivanja takve Asocijacije/Zajednice u skladu sa Briselskim sporazumom.

Kao najbliži prijatelj i saveznik Kosova, verujemo da će Kosovo radeći na osnivanju Asocijacije/Zajednice opština sa većinskim srpskim stanovništvom ispuniti element od kritične važnosti koji je potreban da Kosovo sa punim pravom izgradi budućnost kao suverena, multietnička i nezavisna zemlja koja je integrisana u evroatlantske strukture.

Među našim najvažnijim ciljevima na Zapadnom Balkanu je pružanje pomoći u stvaranju uslova za zdrav, miran i održiv odnos između Srbije i Kosova.

U proteklih nekoliko sedmica smo sa izaslanicima Francuske, Nemačke, Italije i EU bili u Beogradu i Prištini kako bi ohrabrili obe strane da prihvate predlog EU da dve zemlje normalizuju odnose, prekinu ciklus krize i konfrontacija i odlučno napreduju u svojim evropskim integracijama. Verujemo da je ovo istorijska prilika koju obe strane treba da iskoriste, navode Šole i Eskobar.

Spremni smo da podržimo Kosovo u ispunjavanju ove obaveze i bićemo uz njega sve vreme. Budućnost Kosova i Srbije i njihove omladine koja sada traži priliku u inostranstvu može biti svetla u Evropi koja je uistinu "celovita, slobodna i u miru". Ovo je trenutak koji treba zajedno da iskoristimo, zaključuju američke diplomate.